Sections
ปัญหาใหญ่ของเกษตรกร รวมไปถึงคนที่ชื่นชอบการปลูกพืชผัก หรือปลูกไม้ดอกไม้ประดับ ก็คือโรคพืช หรือศัตรูพืชที่ทำให้พืชผลไม้ไม่เจริญเติบโต และไม่ได้ผลผลิตตามที่คาดหวัง นอกจากนั้นการกำจัดศัตรูพืชยังทำได้ยาก หากไม่มีความรู้เกี่ยวกับโรคพืชซึ่งมีอยู่มากมาย โรคพืช วิธีป้องกันและกำจัดอย่างไรให้ได้ผล บทความนี้มีคำตอบ
โรคพืช คืออะไร
โรคพืช หมายถึง ลักษณะอาการของพืชที่ผิดไปจากปกติ อาจเกิดขึ้นบนส่วนใดส่วนหนึ่งของลำต้น เช่น ใบ ดอก ผล ราก หรือตลอดทั้งลำต้น สำหรับสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคพืช มี 2 ปัจจัย ได้แก่ เกิดจากสิ่งมีชีวิต และสิ่งไม่มีชีวิต ดังนี้
- โรคพืชที่เกิดจากสิ่งมีชีวิต ได้แก่ เชื้อรา ไวรัส แบคทีเรีย หรือไส้เดือนฝอย
- โรคพืชที่เกิดจากสิ่งไม่มีชีวิต ได้แก่ อุณหภูมิและอากาศที่ร้อนหรือเย็นผิดปกติ ความชื้นในดินมากหรือน้อยเกินไป แสงที่พืชควรได้รับ ความสมบูรณ์ของสารอาหาร ปัญหาดินเค็ม และอื่น ๆ
โรคพืช มีอะไรบ้าง
โรคพืช มีหลายชนิด และเกิดได้จาก 2 สาเหตุ คือเกิดจากเชื้อโรคซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตและจากสิ่งไม่มีชีวิต ซึ่งลักษณะอาการของโรคพืชจะแตกต่างกัน ดังนี้
- ลักษณะโรคพืชที่เกิดจากเชื้อไวรัส มักมีอาการใบหด ใบหงิก ใบม้วน ใบด่างเหลือง และใบสีเหลืองส้ม
- ลักษณะโรคพืชที่เกิดจากเชื้อไมโครพาสมา มักมีลักษณะโรคใบขาว ลำต้นแคระ แกรนใบเหลืองซีด ลำต้นทรุดโทรม กิ่งแห้งตาย และไม่ให้ผลผลิต
- ลักษณะโรคพืชที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย จะมีลักษณะแตกต่างกัน 5 ลักษณะอาการ ได้แก่
- อาการเหี่ยวเฉา
- อาการเน่าและมีกลิ่นเหม็น
- อาการแผลเป็นจุด และแห้งตาย
- อาการใบไหม้ตาย โดยเริ่มจากจุดเล็ก ๆ แล้วขยายออกไปเรื่อย ๆ
- อาการใบเป็นปุ่ม ปม
- ลักษณะโรคพืชจากไส้เดือนฝอย มักเป็นสาเหตุของโรครากปม รากขอด และลำต้นเหี่ยวเฉาตาย
- ลักษณะโรคพืชจากเชื้อรา โรคพืชที่เกิดจากเชื้อรา พบเห็นได้มากและเป็นปัญหาของเกษตรกรไม่ว่าจะปลูกเป็นอาชีพหลัก ปลูกขายหารายได้เสริม หรือปลูกไว้บริโภคภายในครอบครัว นอกจากนั้นยังเป็นโรคพืชที่พบได้ในไม้ดอกไม้ประดับด้วย ลักษณะของโรคพืชจากเชื้อรามีหลากหลาย เช่น
- ใบเป็นแผล ใบไหม้ ใบบิด
- ต้นเหี่ยว
- รากเน่า
- โคนต้นเน่า เมล็ดเน่า
- ผลเน่า
- หรือพืชแห้งยืนตายไปทั้งต้น
โรคพืชที่เกิดจากเชื้อรา
เชื้อรา เป็นสิ่งมีวิตที่นอกจากเกิดโรคในคนได้แล้ว ยังก่อให้เกิดโรคในพืชได้อีกด้วย ซึ่งแต่ละโรคร้ายแรงและทำไม่สมบูรณ์หรือตายได้ เช่น
- โรคแอนแทรคโนส เกิดมาจากเชื้อราชื่อ Colletotrichum.sp มักเกิดบนผลของพืชสังเกตได้ง่าย ๆ คือพืชจะมีจุดช้ำสีน้ำตาล และจะขยายวงกว้างขึ้นเรื่อย ๆ
- โรคราแป้ง เป็นโรคพืชที่สามารถแพร่กระจายได้ง่าย โดยเฉพาะพืชที่ปลูกในภาวะอากาศเย็นหรือชื้น
- โรคราน้ำค้า งเกิดขึ้นได้กับพืชหลายชนิด เช่น ในองุ่น ในแคนตาลูป ในข้าวโพดและอื่น ๆ
- โรคเน่าดำ เกิดขึ้นกับกล้วยไม้เกือบทุกชนิด พบมากในช่วงฤดูฝนเพราะฤดูฝนอากาศจะชื้น เชื้อราจะยิ่งแพร่กระจายได้ง่าย
- รคราสนิมขาว พบได้บ่อยในพืชผักทั่วไป โรคนี้จะมีจุดซีด ๆสีขาวหรือเหลือง และปุ่มเล็ก ๆ ตั้งแต่ใบไปจนถึงลำต้น
- โรคเน่าคอดิน มักเกิดขึ้นกับต้นกล้า ในแปลงที่ปลูกอัดแน่นกันจนเกินไปการกำจัด โรคพืช ทำได้หลายวิธี เช่น การปลูกพืชหมุนเวียนหรือรักษาระบบนิเวศน์ ปลูกพืช
สมุนไพรที่สามารถกำจัดศัตรูพืชไว้ภายในแปลงพืชผัก เป็นการใช้พันธุ์ต้านทานต่อศัตรูพืช วิธีการทางชีววิธีโดยการใช้ศัตรูธรรมชาติให้ควบคุมศัตรูพืชโดยอาศัยหลักการสมดุลธรรมชาติ ใช้สารเคมีควบคุมศัตรูพืช หรือวิธีการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน แต่ละวิธีขึ้นอยู่กับการเลือกใช้อย่างเหมาะสม
งานวิจับอ้างอิง : Plant Disease: Pathogens and Cycles | CropWatch (unl.edu)