Sections
ปุ๋ย ที่ใช้ในการเพาะปลูกหรือทำการเกษตรมีหลายประเภท แต่ที่เกษตรกรส่วนใหญ่นิยมใช้ในปัจจุบัน คือปุ๋ยอินทรีย์ เพราะเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ใช้แล้วไม่มีสารตกค้างที่ส่งผลต่อผู้บริโภคหรือผู้ที่นำไปใช้ เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง ปุ๋ยอินทรีย์ คืออะไร มีข้อดีข้อเสีย และมีประโยชน์อย่างไร บทความนี้มีความรู้มาแนะนำ
ปุ๋ยอินทรีย์ คืออะไร
ปุ๋ยอินทรีย์ หรือ Organic Fertilizer หมายถึง ปุ๋ยที่ได้มาจากส่วนประกอบของสิ่งมีชีวิต เช่น จากพืช สัตว์ และจุลินทรีย์ โดยผ่านกระบวนการผลิตทางธรรมชาติ ไม่ใช่ปุ๋ยที่เกิดจากการสังเคราะห์ขึ้นมาหรือที่เรียกกันว่าปุ๋ยเคมีโดยกระบวนการผลิตปุ๋ยอินทรีย์ ได้แก่ การใช้มูลวัว มูลไก่ มูลค้างคาว ซากพืช ซากสัตว์ ตลอดจนขยะที่ย่อยสลายได้และไม่เป็นมลพิษ นำมาสับ บด หมัก บ่ม ร่อน สกัด หรือด้วยวิธีการอื่น ๆ เพื่อช่วยให้ชิ้นส่วนย่อยสลายได้เร็วขึ้น และหากปุ๋ยอินทรีย์ที่ผลิตยังมีแร่ธาตุไม่เพียงพอ สามารถเติมธาตุอาหารต่าง ๆ ลงไปเพิ่มได้
ปุ๋ยอินทรีย์มีอะไรบ้าง
ปุ๋ยอินทรีย์ เป็นประเภทปุ๋ยที่เกตรกรนิยมผลิตใช้เอง เพราะทำง่ายมีขั้นตอนไม่ยุ่งยาก โดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก และปุ๋ยพืชสด ซึ่งมีวิธีการ ขั้นตอนการทำและประโยชน์ในการนำไปใช้แตกต่างกัน ดังนี้
- ปุ๋ยหมัก
ปุ๋ยหมัก คือ ปุ๋ยที่ได้จากการนำชิ้นส่วนของพืช วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร หรือวัสดุเหลือใช้จากโรงงานอุตสาหกรรม เช่น หญ้าแห้ง ใบไม้ ฟางข้าว ซังข้าวโพด กากอ้อยจากโรงงานน้ำตาล และแกลบจากโรงสีข้าว ขี้เลื่อยจากโรงงานแปรรูปไม้ จากนั้นนำมากองซ้อนกันบนพื้นดินหรือในหลุม และรดน้ำให้ชุ่มปิดให้มิดชิดเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมให้กับจุลินทรีย์จนกระทั่งได้ปุ๋ยหมักที่สมบูรณ์พร้อมนำไปใช้ได้
- ปุ๋ยคอก
ปุ๋ยคอก คือ ปุ๋ยที่ได้จากมูลสัตว์ต่าง ๆ เช่น มูลโค กระบือ สุกร เป็ด ไก่ แพะ และสัตว์อื่น ๆ สามารถนำปุ๋ยคอกมาใช้ได้ทั้งแบบสด แบบแห้ง หรือ นำไปหมักให้เกิดการย่อยสลายก่อนแล้วค่อยนำไปใช้ก็ได้ ข้อดีของปุ๋ยประเภทนี้ คือไม่ต้องผ่านกระบวนการอะไรอีก สามารถนำไปใช้ได้เลย
- ปุ๋ยพืชสด
ปุ๋ยพืชสด ได้แก่ ปุ๋ยอินทรีย์ที่เกิดจากการปลูกพืชบำรุงดิน เช่น การปลูกพืชตระกูลถั่วต่าง ๆ แล้วทำการไถกลบ แล้วปล่อยให้พืชสด ๆ นั้นย่อยสลายไปตามธรรมชาติ ส่วนมากที่นิยมใช้เป็นพืชตระกูลถั่ว ได้แก่ ถั่วพุ่ม ถั่วเขียว ถั่วลาย ปอเทือง ถั่วขอ ถั่วแปบ และโสน เพราะเป็นพืชอายุสั้นที่ให้ธาตุไนโตรเจนในระดับสูง ปลูกง่าย และมีเมล็ดมาก
ถั่วพุ่ม 
ถั่วเขียว 
ถั่วแปบ 
ถั่วลาย
ปุ๋ยอินทรีย์ ข้อดี ข้อเสีย มีอะไรบ้าง
- ปุ๋ยอินทรีย์มีแร่ธาตุเพียงพอต่อการเจริญเติบโตของพืช
- ปุ๋ยอินทรีย์ ช่วยการทำงานของจุลินทรีย์ในดินให้ทำหน้าที่ในการย่อยสลายอินทรียวัตถุที่อยู่ในดินได้ดีและรวดเร็วยิ่งขึ้น
- ปุ๋ยอินทรีย์ มีส่วนช่วยปรับให้หน้าดินร่วนซุยโดยไม่ต้องไถพรวนกันมากนัก นอกจากดีต่อพืชที่ปลูกแล้ว ยังประหยัดต้นทุนการผลิตอีกด้วย
- ปุ๋ยอินทรีย์ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพราะไม่เป็นมลพิษต่อพืชพรรณและสิ่งมีชีวิตในดินตลอดจนไม่ส่งผลกระทบต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม
- ข้อเสียของการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ คือมีปริมาณธาตุอาหารต่ำกว่าปุ๋ยเคมี
- ปุ๋ยอินทรีย์ ไม่สามารถบังคับได้ชัดเจนว่าจะเร่งส่วนไหนของพืช เช่น เร่งใบ เร่งดอก หรือลำต้น
ปุ๋ยอินทรีย์ เป็นปุ๋ยธรรมชาติที่ได้จากมูลสัตว์ เมื่อเข้าใจความหมายและประโยชน์ของปุ๋ยประเภทนี้แล้วการนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับพืชและดินก็ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป
งานวิจัยอ้างอิง : Here’s the scoop on chemical and organic fertilizers | OSU Extension Service (oregonstate.edu)